Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Relacja z rajdu „Tropem starych drzew”
Relacja z rajdu „Tropem starych drzew”
1. Rajd rowerowy zgromadził liczną grupę uczestników, fot. Adam Kowalik
2. W najstarszym drzewostanie w Nadleśnictwie Smolarz można obserwować naturalne procesy, fot. Adam Kowalik
3. Rowerami można było pokonać trasę niedostępną dla innych pojazdów, fot. Marek Suchowera
4. Ozdobą osady Czarny Las są okazałe lipy, fot. Adam Kowalik
5. Las jest najlepszym miejscem na aktywność fizyczną, fot. Marek Suchowera
6. Charakterystycznym elementem Puszczy Drawskiej są stare, brukowane drogi, fot. Marek Suchowera
7. Przy drogach publicznych trzeba zachować kompromis między zachowanie cennych drzew a bezpieczeństwem ludzi, fot. Marek Suchowera
W niedzielę 15 września 2024 r. ponad 40 rowerzystów wybrało się wraz z leśnikami z Nadleśnictwa Smolarz na rajd rowerowy „Tropem starych drzew”. Zdaniem uczestników była to niepowtarzalna okazja, aby odkryć przyrodnicze ciekawostki, których dotychczas nie zauważali nawet w często odwiedzanych przez nich zakątkach lasu.
Zapowiadane opady deszczu nie odstraszyły tych, którzy postanowili aktywnie spędzić niedzielę. Liczna obecność tylko potwierdziła fakt, że w lesie nie ma złej pogody. Wśród uczestników, znalazły się też osoby, który przyjechały specjalnie z miejscowości odległych o kilkadziesiąt kilometrów. Leśnicy przygotowali dwie trasy, różniące się długością, ale obie obfitujące w ciekawe i okazałych rozmiarów drzewa. Wycieczkę prowadzili pracownicy nadleśnictwa, zajmujący różne stanowiska – od podleśniczego do nadleśniczego - ale wszystkich ich łączy przyrodnicza pasja i chęć dzielenia się swoją wiedzą. Rajd był okazją do zobaczenia nie tylko pomników przyrody, ale także drzew, które tego statusu nie mają i rosną w mało uczęszczanych miejscach. W lasach nie brakuje drzew, które już dawno temu osiągnęły wiek rębności, ale nie zostały i nie zostaną wycięte. Są to drzewa, które mają za zadanie urozmaicić leśny krajobraz, stanowić miejsce życie rzadkich gatunków zwierząt, roślin i grzybów. „Obowiązkowym punktem programu” była wizyta w najstarszym drzewostanie w Nadleśnictwie Smolarz. Nie brakuje w nim drzew, których wiek szacowany jest na ok. 250 lat. Jest to wyjątkowe skupisko grubych dębów, buków i sosen, w którym od kilkudziesięciu lat leśnicy nie prowadzą działań gospodarczych a jedynie obserwują naturalne procesy przyrodnicze.
Duże zainteresowanie uczestników taką formą poznawania lasu potwierdziły liczne pytania o kolejne podobne wydarzenia. Dziękujemy za słowa uznania i zachęcamy do śledzenia strony internetowej Nadleśnictwa Smolarz, gdzie będziemy publikować informacje o następnym, jesiennym „Spacerze z leśnikiem”.